अस्ट्रेलिया र क्यानडामा शैक्षिक नीतिमा कडाई गरेसँगै भिषा अस्वीकृत दर उच्च विन्दुमा पुगेको विभिन्न अन्तराष्ट्र्रिय सन्चार माध्यमहरुको तथ्यांकहरुले देखाएको छ । अस्ट्रेलिया र क्यानडामा विधार्थीहरुका लागि नयाँ नियम लागु गरेसंगै ईमिग्रेसन नियममा समेत व्यापक हेरफेर भएकोले विधार्थीले भिषा पाउने दर न्यून भएको उल्लेख गरिएको छ । अष्ट्रेलियामा सरकारले हालै जारी गरेको तथ्यांक अनुसार नेपाली विद्यार्थीको भिसा आवेदनको अस्वीकृत दर गतवर्षको तुलनामा अत्यधिक बढेको छ । उता क्यानडामा पनि भिषा दरमा व्यापक कमी आएको छ तर त्यहाँ अक्टोबाट झन् कमी आउने निश्चित छ । कारण क्यानडामा अक्टोबरबाट विद्यार्थीहरुका लागि नयाँ नियम लागु हुनेछ । विगतमा विधार्थी बढेपछि क्यानडामा आवास तथा खाध्यान्नको मुल्यमा व्यापक बृद्धि भएको र रोजगारीमा पनि समस्या देखिए पनि सरकारले विधार्थी भिषा कटौति गर्दै अन्य ईमिग्रसन पोलीसीहरुमा पनि परिवर्तन गरेको छ । दुवै देशले उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि आउने अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीलाई ब्यवस्थित र ब्यवहारिक बनाउने उद्देश्यले बिभिन्न नयाँ भन्दै कानुनहरु प्रयोगमा ल्याएको हो ।
गत बर्ष अर्थात सन् २०२३ मा ६ लाख ४० हजार अन्तराष्ट्र्रिय विधार्थी भित्र्याएको क्यानडामा विगत अघिल्लो बर्षहरुमा २३ प्रतिशका दरले बढेकोमा २०२४ को अन्त्यमा त्यो सख्या घट्ने निश्चित छ । उता अष्ट्रेृलियामा सन २०२३ मा ९ लाख ७५ हजार विधार्थी भित्र्याएको थियो । यो फेरिएको नियमसंगै अष्ट्रेलियामा आगामी बर्ष ३० प्रतिशत भन्दा बढी विधार्थी घट्ने प्रक्षेपण गरिएको छ । अष्ट्रेलियाका कलेज संचालकहरुले सरकारलाई विधार्थी संख्या घट्दै गएकोमा चिन्ता व्यक्त गर्दै आर्थिक अवस्थामा पनि समस्या आउन सक्ने भन्दै चेतावनी दिएको छ । चाहे क्यानडा होस वा अष्ट्रेलिया ७० प्रतिशत विधार्थी एसिया क्षेत्रबाट जाने गरेकोले त्यसको मारमा नेपाली विधार्थीहरु पनि पर्ने निश्चित छ । अष्ट्रेृलियामा अन्त्तराष्ट्र्रिय विधार्थीहरुको तुलनामा तेश्रो धेरै विधार्थी नेपाली रहेको छ ।
अष्ट्रेलियाले विद्यार्थीको संख्या कम गर्ने मात्र नभएर विद्यार्थी भिसा आवेदन शुल्कमा बृद्धि, दिइरहेको सुविधामा कटौती, डिपेन्डेन्ड लैजान कडाई गर्ने लगायतका बिभिन्न नियम सरकारले घोषणा गरिसकेको छ । भिसा अस्वीकृत हुने क्रम बढेपछि नेपाली विद्यार्थीले अस्ट्रेलियामा अध्ययनका लागि दिने आवेदनमा समेत ब्यापक कमी आएको देखिएको छ । गतवर्ष करिब २५ हजारले उच्चशिक्षा अध्ययनका लागि भिसा आवेदन दिएकोमा यो संख्या घटेर १५ हजारमा झरेको बताइएको छ । झन पछिल्लो समयमा देखिएको घरभाडा तथा रोजगारीको समस्याका कारण सहजै बस्ने र जागिरको ब्यवस्था नहुनाले धेरै नेपाली विद्यार्थी समस्या परेका छन् ।
मुलुकमा अवसरको कमी र राजनीतिक तरलताका कारण नेपालबाट उच्च शिक्षा अध्धयनका लागि क्यानडा, अष्ट्रेलिया जाने विधार्थीहरुको चाप अमेरिकातर्फ बढेको छ । क्यानडा, अष्ट्रेलियामा विभिन्न नयाँ नियमबाट भिषा लाग्न कठिनाई भएपछि त्यस्तो जमात अमेरिकी विश्वविधालयतर्फ बढेको देखिन्छ । अमेरिकामा आउने नेपाली विधार्थीको सख्या हेर्दा प्रतिमहिना भिषा पाउने दर बढ्दै गएको छ ।