अब अमेरिकामा मतदान गर्न नागरिकता अनिवार्य

अब अमेरिकामा मतदाता नामावली दर्ता गर्न नागरिकता प्रमाणपत्र आवश्यक हुने नयाँ कार्यकारी आदेशमा राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प हस्ताक्षर गरेका छन् । यो निर्णय कार्यन्वयनमा आयो भने अमेरिकामा भोट दिने प्रक्रिया निकै जटिल हुने बताईन्छ । यसबाट लाखौं नागरिकहरूलाई भोट दिने अधिकारबाट वञ्चित गर्न सक्छ भन्ने आंकलन गरिएको छ ।

मंगलवारको दिन ह्वाइट हाउसका कर्मचारी सचिव विल शार्फले “राष्ट्रको इतिहासमा गरिएको सबैभन्दा व्यापक कार्यकारी कदम” भनेर व्याख्या गरेका छन यो आदेश आप्रवासनका साथै वर्तमान भोट प्रणालीहरूमा आक्रमणको एक अर्को अध्यायको रूपमा आएको बताइएको छ ।
यो व्यापक आदेशले संघीय भोट दर्ता फारमलाई संशोधन गर्दै नागरिकता प्रमाणित गर्नुपर्ने बनाउँछ । यसले संघीय निर्वाचनमा मतदान गर्नका लागि नागरिकता प्रमाणको रूपमा पासपोर्ट जस्तो कागजात प्रस्तुत गर्नुपर्ने हुन्छ । यो आदेशले चुनाव पछि मेल–इन बलोट स्वीकार गर्ने राज्यहरूलाई रोक्नको लागि पनि प्रयास गर्दछ, चाहे तिनीहरू कहिले पठाइएका थिए भने निश्चित नभए पनि ।

द गार्जियन समाचारका अनुसार अमेरिकी संविधानले स्पष्ट रूपमा राज्यहरू र कांग्रेसलाई निर्वाचनका लागि नियमहरू सेट गर्ने अधिकार दिएको छ र राष्ट्रपतिलाई यसका लागि अधिकार दिइएको छैन त्यसैले यो अदालतमा मुद्दा पर्न सक्ने बताइको छ ।

रिपब्लिकनहरूले लामो समयदेखि संघीय फारममा नागरिकता थप्ने प्रयास गर्दै आएका थिए र अदालतहरूले यसलाई रोक्दै आएका छन् । उदाहरणको रूपमा, २०१३ मा ७–२ को निर्णयमा अमेरिकी सर्वोच्च अदालतले भनेको थियो कि एरिजोना राज्यले संघीय चुनावमा मतदान गर्न नागरिकता प्रमाणको माग गर्न सक्दैन । संघीय फारममा आवश्यकताहरू सेट गर्ने अधिकार द्विदलीय निर्वाचन सहायता आयोगलाई दिइएको छ । अदालतहरूले यस प्रश्नलाई थप्नका लागि गरिएका प्रयासहरूलाई पनि रोकिदिएका छन् ।

यो आदेश एक विवादास्पद विधेयकसँग मेल खान्छ जुन कांग्रेसमा “सेफगार्ड अमेरिकन भोटर एलिजिबिलिटी (सेभ)“ एक्ट नामक छ, जसले अमेरिकन नागरिकलाई व्यक्तिगत रूपमा नागरिकता प्रमाणित गर्नुपर्ने आवश्यकता राख्नेछ । यस्तो आवश्यकताले ४२ राज्यहरू, डिस्ट्रीक्ट अफ कोलम्बिया र गुआममा पहिले नै लागू गरिएको मेल–इन र अनलाइन भोटर रजिष्ट्रेशनलाई तुरुन्तै हटाउने सम्भावना छ । सर्वेक्षणहरूले यी क्रियाकलापहरूले अमेरिकन नागरिकहरूको लागि भोट दिन अझ कठिन बनाइरहेको देखाउँछन् । २०२३ को अमेरिकी राज्य विभाग अनुसार, अमेरिकाका आधा भन्दा कम नागरिकहरूको पासपोर्ट मान्य छ, र लगभग ६९ मिलियन महिलाहरू जसले नाम परिवर्तन गरेकी छन्, तिनीहरूले मिल्दो कागजात पेश गर्न संघर्ष गर्न पर्ने हुन सक्छन्, अमेरिकी प्रोग्रेस सेन्टरको विश्लेषणले त्यहि बताएको छ । त्यसो हुँदा मतदान गर्ने झण्झट नलिने वा मतदान गर्न खोजे कागजात दुरुस्त गर्ने चुनौति रहेको छ ।

ट्रम्पका दावीहरू बावजूद, जसमा उनले व्यापक चुनावी धोखाधडीको आरोप लगाएका छन्, संघीय कानूनले गैर–नागरिकलाई मतदान गर्न रोक लगाएको छ, र यसका लागि पाँच वर्षसम्मको कारावासको सजाय समावेश छ । वर्तमान चुनावी प्रणालीहरूले भोटर योग्यताको प्रमाणित गर्नका लागि अमेरिकी गृहमन्त्रीको विभागबाट नागरिकता डाटाबेसजस्ता विभिन्न संघीय डाटाबेसहरू प्रयोग गरिरहेका छन् ।