ह्वाईट हाउसमा राष्ट्रपतिद्धय ट्रम्प र जेलेन्स्कीबीच “झगडा” हुनुको रहस्य यस्तो छ !

ट्रम्प ह्वाइट हाउसभित्र, अधिकारीहरूले शुक्रबार ओभल अफिसमा भएको तनावको लागि युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीलाई दोष दिएका छन । जेलेन्सकीले सुरक्षा ग्यारेन्टीका लागि दबाब दिएकोमा निराशा व्यक्त गरे, समाचार सम्बद्ध श्रोतका अनुसार जबकि अमेरिकाले त्यस विषयमा पछि वार्ता गर्न चाहेको स्पष्ट पारेको थियो तर बैठकमा त्यहि विष्षय उठेपछि वातवरण धुमिल भएको बताईन्छ । अधिकारीहरूले बैठकअघि नै आफ्ना युक्रेनी समकक्षीलाई जानकारी दिएका थिए कि ट्रम्पले यस हप्ता मन्त्रीस्तरीय तहमा आर्थिक साझेदारी सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न चाहन्छन्, जबकि उनका सहयोगीहरूले सुरक्षा ग्यारेन्टीसम्बन्धी विवरणहरू तयार गर्दै थिए ।

ट्रम्पले खनिज सम्झौतालाई व्यापक आर्थिक साझेदारीको पहिलो चरणको रूपमा हेरेका थिए र उनका सहयोगीहरूलाई भनेका थिए कि यसले अमेरिका सुरक्षा ग्यारेन्टीमा प्रतिबद्धता जनाइरहेको देखाउँछ, किनभने उक्त सम्झौताले अमेरिकालाई युक्रेनको आर्थिक समृद्धिमा प्रत्यक्ष रुचि पैदा गराउने थियो । अधिकारीहरूको विश्वास थियो कि यो सन्देश युक्रेनलाई पहिल्यै दिइएको थियो, जसरी अमेरिकी सिनेटरहरूले शुक्रबार बिहान जेलेन्स्कीलाई ट्रम्पको प्रशंसा गर्न र सुरक्षा ग्यारेन्टीको मुद्दा उठाएर प्रत्यक्ष सामना नगर्न सुझाव दिएका थिए ।

ट्रम्पका सहयोगीहरूका अनुसार, जेलेन्स्कीले त्यो सुझावलाई बेवास्ता गरे, जब उनले जे.डी. भान्सले रसियासँग शान्ति स्थापनाबारे दिएको दृष्टिकोणप्रति शंका व्यक्त गरे र अमेरिकी उपराष्ट्रपतिलाई २०१४ मा क्रिमियाको विलयबाट सुरु भएको रसियाको आक्रमणको इतिहासबारे प्रवचन दिए । त्यसपछि वातावरण धुमिल हुँदै गयो ।
यसले ओभल अफिसमा अवस्थालाई झनै जटिल बनायो, किनभने भान्सले आफ्नो कूटनीतिक दृष्टिकोणलाई प्रश्न उठाइएपछि असन्तुष्टि व्यक्त गरे र जेलेन्स्कीलाई प्रत्युत्तर दिँदै भने, “म यस्तो कूटनीतिक प्रयासको कुरा गरिरहेको छु, जसले तिम्रो देशको विनाश रोक्नेछ ।” भान्सले जेलेन्स्कीप्रति निकै कडा आलोचना गरे, जुन एक शत्रुका लागि पनि कठोर हुने थियो, झन् एक सहयोगीका लागि त झनै कडा नहुने कुरै थिएन । उनले जेलेन्स्कीका टिप्पणीलाई अमेरिकामाथि अपमानको रूपमा व्याख्या गरेपछि ट्रम्प पनि जेलेन्स्कीमाथी आई लागे यो अमेरिकी कुटनीतिमाथी कालो धब्बाको रुपमा लेखिनेछ । तर जेलेन्स्कीलाई धन्यवाद नदिएको आरोप लगाउँदै भान्सले जुन क्रोधित प्रतिक्रिया दिए, त्यसबेलै उनको टोलीको व्यक्तिगत दृष्टिकोण युक्रेन युद्धबारे सतहमा आयो ।

बिहीबार, जब खनिज सम्झौता पूरा हुने सम्भावना धेरै थियो, ट्रम्पले गत हप्ता जेलेन्स्कीलाई “तानाशाह“ भनेको टिप्पणीलाई हल्का रूपमा प्रस्तुत गरेका थिए । पत्रकारहरूले सोध्दा उनले भने, “मैले त्यस्तो भनेँ त ? विश्वासै लाग्दैन मैले त्यस्तो भनेछु । अर्को प्रश्न ।” तर त्यो क्षणिक हाँसोले वास्तविकता लुकाउन सकेन । किनभने, समाचार स्रोतका अनुसार, ट्रम्पले आफ्नो सो “तानाशाह” पोस्ट ट्रुथ सोसलमा पठाउनुअघि भान्ससँग छलफल गरेका थिए ।
ट्रम्पको त्यो छोटो हास्यपूर्ण क्षणले वास्तविकतालाई लुकाउन सकेन, किनभने स्रोतका अनुसार, उनले “तानाशाह” भन्ने पोस्ट ट्रुथ सोसलमा पठाउनु अघि भान्ससँग छलफल गरेको बताइएको छ । भान्सले यो अपमान जेलेन्स्कीले निर्वाचन निलम्बन गरेको आधारमा तय गरेका थिए । तर उनले यो तथ्य उपेक्षा गरेजस्तो देखिन्थ्यो कि युक्रेनको संविधानअनुसार मार्शल ल कानून लागू भएको अवस्थामा निर्वाचन गर्न सकिँदैन । जेलेन्स्कीले २०२२ मा रसियाले पूर्ण रूपमा आक्रमण गरेपछि मार्शल ल घोषणा गरेका थिए ।
अन्य अमेरिकी साझेदारहरू—जस्तै बेलायती प्रधानमन्त्री किएर स्टार्मर र फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोँले यस हप्ता ओभल अफिसमा ट्रम्पको खुलेर प्रशंसा गरेका थिए । तर जेलेन्स्कीले फरक दृष्टिकोण अपनाए, जसका कारण उनले अनजानमै भान्सको व्यक्तिगत संशयलाई बढाइदिए ।

ट्रम्पका निकट अधिकारीहरूले शनिबार व्यक्तिगत रूपमा भनेका थिए कि ट्रम्प अझै पनि खनिज सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न चाहन्छन्, तर तत्कालै सहमति जुट्न सम्भावना न्यून देखिएको थियो । ट्रम्प फ्लोरिडाको पाल्मबीचमा आयोजना हुने सुपर पोलिटिकल एक्सन कमिटीको फन्डरेजिङ डिनरमा सहभागी हुने तालिकामा थिए, भने जेलेन्स्की अमेरिका छोडेर बेलायत जान लागेका थिए ।

बैठक तनावपूर्ण बनेपछि, युक्रेनी पक्षले सम्झौता बचाउने अन्तिम प्रयासस्वरूप जेलेन्स्की र ट्रम्पबीच एक्ला–एक्लै भेटको प्रस्ताव गरे पनि तर ट्रम्पका अधिकारीहरूले उक्त प्रस्ताव अस्वीकार गरेको बताईन्छ । बैठकपछि ट्रम्पको धारणा थियो कि जेलेन्स्की रसियासँग शान्ति सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्न इच्छुक छैनन्, त्यसैले थप वार्ता गर्नु अनुपयोगी हुनेछ । अन्ततः, ट्रम्पका राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार माइक वाल्ट्ज र अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले रोसवेल्ट कोठामा प्रतीक्षारत युक्रेनी प्रतिनिधिमण्डललाई बैठक समाप्त भएको जानकारी दिएका थिए । केही मिनेटपछि, जेलेन्स्की कालो एसयूभीमा चढेर ह्वाइट हाउसबाट बाहिरिएका थिए । केहि समयपछि टिभी सोमामा देखापर्दै, जेलेन्स्कीले राष्ट्रपति रोनाल्ड रेगनको भनाइ उद्धृत गर्दै भने, “शान्ति भनेको केवल युद्धको अनुपस्थिति मात्र होइन ।” उनले थपे कि पुटिनले थुप्रै युद्धविराम सम्झौता तोडिसकेकाले “न्यायसंगत र दिगो शान्ति“ स्थापना गर्न अझ धेरै प्रयास आवश्यक छ ।

तर ट्रम्प उनको भनाईपछि पनि प्रभावित देखिएनन् । जब उनी हेलिकप्टर चढेर पाल्मबीच जाँदै थिए, उनले पत्रकारहरूलाई भने, “जेलेन्स्कीले सार्वजनिक रूपमा शान्ति चाहेको बताउनुपर्छ र पुटिनबारे नकारात्मक कुरा गर्न बन्द गर्नुपर्छ ।” त्यतिबेलासम्म जेलन्स्की बेलायत जानका लागि उड्न लागेका थिए । जेलन्स्कीलाइे बेलायत सरकारले निकै भव्य स्वागत गरेर ट्रम्पलाई जवाफ दिएको अन्तराष्ट्र्रिय सन्चार माध्यमहरुले जनाएको छ । द गार्जियनको समाचार सस्करणमा आधारित ।